Czy starsi pacjenci otrzymają lepszą ochronę jeszcze w tym sezonie?
Seniorzy z niecierpliwością czekają na decyzję Ministerstwa Zdrowia w sprawie procedowanego wniosku refundacyjnego dotyczącego wysokodawkowej szczepionki przeciw grypie, która nie została uwzględniona w projekcie obwieszczenia Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2024 r. Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych podkreślają, że sezon grypowy w Polsce rozpoczyna się już we wrześniu, a zapewnienie jak najszybszego dostępu do tej szczepionki jest niezmiernie istotne z punktu widzenia skuteczniejszej ochrony najwrażliwszej na powikłania grypowe części populacji oraz zdrowia publicznego.
"STIKO (Niemiecki Stały Komitet ds. Szczepień) zaleca, aby każda osoba powyżej 60 roku życia co roku jesienią poddawała się szczepieniu przeciwko grypie sezonowej. Rekomendowane jest użycie inaktywowanej, czterowalentnej szczepionki przeciwko grypie w wysokiej dawce, zawierającej najnowszą wersję kombinacji antygenów, zalecaną także przez WHO" – informował prof. dr. med. Jörg Schelling w czasie wykładu w czasie Vaccine Meetingu w kwietniu tego roku, prezentując doświadczenia niemieckie w stosowaniu tej szczepionki jako preferowanej dla tej grupy pacjentów w Niemczech. W uznaniu istotności argumentów medycznych, takie same zalecenia zostały zawarte są w kalendarzu szczepień dorosłych Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej oraz Fundacji My Pacjenci.
Polska, podobnie jak prawie cała reszta Europy, doświadcza zintensyfikowanego zjawiska starzenia się społeczeństwa, co w konsekwencji objawia się systematycznym wzrostem udziału osób starszych w ogólnej liczbie mieszkańców kraju. Pod koniec roku 2021 populacja osób w wieku 60 lat i więcej osiągnęła liczbę 9,7 mln. Prognozy GUS przewidują, że do 2050 roku liczba przekroczy 13,7 mln, co będzie stanowiło około 40% całkowitej liczby mieszkańców Polski. Jednocześnie eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych zaznaczają, że osoby w podeszłym wieku są szczególnie podatne na powikłania po przebytych chorobach zakaźnych, a ich osłabiony system immunologiczny gorzej reaguje na dawki szczepionek o standardowym składzie. Dlatego też uznają za istotne wprowadzenie dla osób powyżej 60 roku zycia innowacyjnego w naszym kraju rozwiązania, jakim są szczepionki wysokodawkowe przeciw grypie. W populacji, która jest zaszczepiona szczepionką wysokodawkową (4-krotnie silniejszą), jest o 25% mniej przypadków zachorowań na grypę. Przykładem kraju, gdzie wysokodawkowa szczepionka jest bezpłatna dla wszystkich od 60 roku życia, jak informuje prof. dr. med. Jörg Schelling są Niemcy. Pacjenci znacząco rzadziej chorują i są hospitalizowani, dzięki czemu chętniej się szczepią.
Niebezpieczeństwo grypy polega głównie na możliwości wystąpienia licznych powikłań. Do najczęstszych z nich należą zapalenie płuc, oskrzeli, a nawet mięśnia sercowego. Osoby starsze zaliczają się do grupy podwyższonego ryzyka ciężkiego przebiegu choroby. U osób powyżej 65 roku życia znacznie wzrasta ryzyko powikłań grypy wymagających hospitalizacji. Grypa może prowadzić do uszkodzeń i upośledzenia funkcji wielu układów oraz narządów i o 74% zwiększa ryzyko powikłań diabetologicznych (nieprawidłowe wartości glikemii) , 8-krotnie zwiększa ryzyko zapalenia płuc lub udaru mózgu, 10-krotnie zwiększa ryzyko zawału serca. Światowa Organizacja Zdrowia podkreśla, że w celu skutecznego zapobiegania grypie i jej powikłaniom, należy dbać o działania profilaktyczne i budowanie odporności seniorów poprzez coroczne szczepienia.
„Odpowiedzią na tego typu zjawisko jest wprowadzanie szczepionek wysokodawkowych. Taką wysokodawkową szczepionkę przeciw grypie będziemy mieli w Polsce od sezonu 2024/2025 i takie szczepienie powoduje dodatkową wobec standardowej dawki ochronę. W populacji, która jest zaszczepiona szczepionką wysokodawkową 4-krotnie silniejszą jest o 25% mniej przypadków zachorowania na grypę. A co najważniejsze, to redukcja ciężkiego przebiegu grypy, przede wszystkim zapalenia płuc – wynosi aż 64%” – podkreśla prof. Adam Antczak.
Wysokodawkowa szczepionka przeciw grypie zapewnienia optymalną ochronę starszym pacjentom. Jest dedykowana dla osób powyżej 60 roku życia, których układ immunologiczny jest osłabiony co sprawia, że jest to szczepionka precyzyjnie dopasowana do potrzeb pacjentów w podeszłym wieku.
- Zwiększona skuteczność: Szczepionka wysokodawkowa zawiera 4 razy więcej antygenów niż szczepionka standardowa. Badania naukowe wykazały, że wywołuje silniejszą odpowiedź immunologiczną u pacjentów w wieku 60 lat i więcej.
- Dedykowana Osobom 60+: Wysokodawkowa szczepionka jest specjalnie dostosowana do potrzeb osób w wieku 60 lat i więcej, których układ immunologiczny z wiekiem ulega osłabieniu. To ważne, aby zapewnić skuteczną ochronę najbardziej narażonej grupie społecznej.
- Redukcja zakażeń i hospitalizacji: Szczepionka wysokodawkowa ma 24,2% lepszą skuteczność w zmniejszaniu ilość zakażeń laboratoryjnie potwierdzoną grypą oraz o 64,4% lepszą ochronę przed poważnymi powikłaniami, tj. obniża ryzyko hospitalizacji z powodu grypy lub zapalenia płuc związanego z grypą
W starzejących się społeczeństwach, w tym w Polsce, najskuteczniejszą i zarazem najtańszą metodą na walkę z wirusami jest profilaktyka. Rekomendowany przez WHO poziom wyszczepialności społeczeństwa powinien wynosić 75% dla osób powyżej 65 roku życia, jednak w Polsce poziom ten wynosi 20,5%.
Eksperci ostrzegają, że należy jak najszybciej podjąć niezbędne kroki w celu przyspieszenia procesu decyzyjnego i umieszczenie szczepionki wysokodawkowej na liście refundacyjnej obowiązującej od 1 października 2024 r. To ostatni racjonalny termin, aby starsi pacjenci oraz system opieki zdrowotnej, jeszcze w tym sezonie epidemicznym, odnieśli korzyści z omawianej strategii profilaktyki. Zapewnienie seniorom dostępu do wysokodawkowej szczepionki przeciw grypie, to inwestycja w zdrowie publiczne, która przyniesie długoterminowe korzyści.
