Muzyka ułatwia dzieciom z autyzmem naukę języka
Badacze z UE opracowali skuteczny program interwencyjny mający na celu poprawę mowy u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, z uwzględnieniem szczególnej roli muzyki w ich edukacji.
Badania pokazują, że osoby autystyczne częściej mają doskonały słuch i wolą muzykę od języka, a opóźnienie językowe w zaburzeniach ze spektrum autyzmu ma tendencję do współwystępowania z talentem muzycznym. W badaniach z wykorzystaniem neuroobrazowania udowodniono, że zestawienie słów z muzyką powoduje u osób autystycznych skupienie uwagi na słowach mówionych.
W ramach finansowanego ze środków UE projektu MAP opracowano skuteczny program interwencyjny wspomagany muzyką, który można wdrożyć w realnych warunkach w celu wywołania znaczącej poprawy mowy u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu o ubogim zasobie słów lub wcale nieposługujących się mową.
„Wyniki projektu MAP odnoszą się nie tylko do społeczności autystycznej oraz powiązanej z nią szerszej dziedziny klinicznej i badawczej, ale także ogółu społeczeństwa – wszystkich zainteresowanych złożonymi powiązaniami między muzyką, językiem i mózgiem”, mówi Fang Liu, główna badaczka projektu.
Program wykorzystujący wspomaganie muzyką kontra tradycyjne metody
W ramach badania MAP naukowcy opracowali ustrukturyzowaną metodę szkoleniową w celu nauczenia 13 losowo wybranych dzieci autystycznych 36 słów docelowych (takich jak „tak”, „mama” i „proszę”). Program wspomagany muzyką (ang. music-assisted programme, MAP) był realizowany za pomocą naturalistycznych, interaktywnych działań z użyciem piosenek.
Grupa TAU (ang. treatment-as-usual), składająca się z 14 autystycznych dzieci, brała udział w sesjach logopedycznych i językowych opartych na strategiach komunikacji społecznej, podczas których skupiano się na nauczaniu wybranych słów docelowych.
Dwa razy w tygodniu przez 18 tygodni członkowie obu grup uczestniczyli w 45-minutowych sesjach TAU lub MAP, w sumie każdy z nich wziął udział w 36 takich sesjach. Odbywały się one w formie wideokonferencji, podczas których uczestnicy wspierani przez rodziców lub opiekunów łączyli się z domu z terapeutą mowy i języka. Obie grupy ćwiczyły także strategie uczenia się pięć razy w tygodniu w dziesięciominutowych sesjach w ramach pracy domowej. Grupa MAP korzystała z aplikacji zawierającej 11 piosenek ułatwiających naukę słów docelowych.
Widoczna poprawa umiejętności językowych i behawioralnych
Badacze zebrali dane dla czterech okresów: przed interwencją, w połowie trwania programu, zaraz po jego zakończeniu i po trzech miesiącach od zakończenia. Dane te obejmowały wymawianie i rozumienie słów docelowych, słownictwo ekspresywne i receptywne, zachowania adaptacyjne, reaktywność społeczną, język, komunikację społeczną i liczbę uczestników, którzy brali udział w programie.
Z raportów rodziców wynikało, że oba typy interwencji skutkowały wzrostem liczby rozumianych przez dzieci słów i zwrotów oraz liczby wypowiadanych przez nie słów.
Zwiększoną reaktywność społeczną zaobserwowano tylko u dzieci z grupy MAP. W obu grupach nie zaobserwowano zmian zachowań adaptacyjnych w poszczególnych okresach.
Pozostałe dane są przetwarzane i analizowane, a wyniki zostaną opublikowane w 2022 roku.
„Na podstawie wstępnych wyników wnioskujemy, że metoda MAP ma potencjał, aby zwiększyć umiejętności językowe i społeczne dzieci autystycznych w wieku 2–5 lat o ubogim zasobie słów lub nieposługujących się mową”, podsumowuje Liu. „Dzięki temu projektowi wywarliśmy pozytywny i znaczący wpływ na życie tych dzieci i ich rodzin”.
Celem projektu MAP było również zoptymalizowanie programu w oparciu o wywiady przeprowadzone z rodzicami po jego zakończeniu, a także o testy pilotażowe aplikacji wspomagającej uczenie i rejestrującej sesje wykonywania zadań domowych.
Badacze chcieliby przeprowadzić badania na większej grupie uczestników, aby ustalić skuteczność interwencji MAP i zaspokoić indywidualne potrzeb dzieci z autyzmem.
